Wcześniej czy później graficzne wirtualne światy staną się powszechnie używane, ponieważ surfowanie po sieci jest już społecznym standardem, a sprzęt od dawna pozwala na złożone wizualizacje. Środowisko FLOSS także stara się wypracować własne propozycje takich środowisk.
W takim kontekście należy widzieć choćby kwestię kampanii Free Ryzom i wsparcie FSF, która tak tłumaczyła swoje poważne zaangażowanie finansowe i uznanie jej za projekt o wysokim priorytecie:
W pełni wolny silnik i architektura klient/serwer MMORPG (wieloosobowa gra sieciowa z przybieraniem ról) mogłyby pomóc w budowaniu wielu światów, każdy ewoluujący wedle własnej filozofii i z własnymi treściami – ale współdzielących ogólne techniczne ulepszenia.
Nie chodzi więc tyle o granie sensu stricto, ani tym bardziej o konkretny gatunek gier (RPG), co o swobodne tworzenie nowych, atrakcyjnych przestrzeni dla wolnych społeczności. Ale choć The Saga of Ryzom mogłaby stanowić dobry punkt odbicia, to nie jest jedyny obiecujący projekt, z którego może się narodzić taki wszechświat.
Od lat rozwija się na przykład środowisko Croquet. Po wydaniu rok temu Croquet SDK 1.0 (poprzedzonego wersją beta) długo nie było widać żadnych konkretnych zmian, ale powołane wówczas Croquet Consortium nie próżnuje. W skład tej organizacji weszły takie uczelnie jak Duke University, University of Minnesota, University of British Columbia, University of North Carolina, a także firmy — HP, Intel i Qwaq. Ta ostatnia wydaje nawet swój produkt oparty o środowisko Croquet, Qwaq Forums, czyli wirtualne przestrzenie konferencyjne.
W styczniu tego roku Croquet został wybrany przez uniwersytecki projekt Immersive Education Initiative jako „zanurzeniowa” platforma edukacyjna następnej generacji. Jak może wyglądać nauka przy pomocy wieloosobowego środowiska 3D, pokazują przykładowe filmy zamieszczone na stronach konsorcjum.
Na bazie Croquet SDK powstaje przeglądarka światów o nazwie Cobalt. W tej chwili jest ona dopiero w stadium pre-alfa i twórcy zachęcają do pomocy przy jej rozwoju. Jeśli ktoś nie zna akurat Squeaka (uważanego za implementację Smalltalka lub za samodzielny język bazujący na nim), w którym pisane jest zarówno środowisko Croquet jak i sam Cobalt, to może sięgnąć po opublikowaną kilka dni temu na licencji CC BY-SA 3.0 nową wersję książki „Squeak by Example”.
Oprócz Croqueta projekt Immersive Education Initiative wybrał jako modele edukacji przyszłości jeszcze dwa inne środowiska: znanego już chyba wszystkim klienta Second Life, od ponad roku dostępnego na licencji GNU GPL, oraz mało znany Project Wonderland. Jest to środowisko rozwijane przez Suna na bazie Java 3D i serwera Darkstar oraz przy pomocy m.in. Blendera, także dostępne na licencji GNU GPL. Projekt ten w ostatnich dniach uruchomił swój blog, na którym pojawiły się dotąd pierwsze dwa wpisy.
Wonderland — podobnie jak Croquet — zawiera wyraźną aluzję do przygód Alicji z Krainy Czarów. Jak rozwinie się przygoda FLOSS z krainami 3D dla wielu użytkowników, nadal jeszcze nie wiadomo. Wciąż można mówić o interesujących początkach, choć warto zauważyć, że w głównym nurcie informatyki, poza fenomenem Second Life, jest to także stosunkowo wąskie zjawisko.
