Podkrakowskie Niepołomice walczą z wykluczeniem społecznym w bardzo niekonwencjonalny sposób: 100 gospodarstw domowych, zagrożonych wykluczeniem cyfrowym, otrzyma mini-komputery Apple z dostępem do internetu. To prawdziwa perełka wśród projektów „e-inclusion”.
Założenie projektów e-inclusion jest następujące: miasto/gmina bezpłatnie dzierżawi na kilka lat komputery z dostępem do internetu niemajętnym gospodarstwom domowym, zapobiegając w ten sposób wykluczeniu cyfrowemu (oznaczającemu dziś również wykluczenie społeczne) rodzin, których nie stać na zakup sprzętu, oprogramowania i opłacenie łączy internetowych. W artykułach Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu pod znakiem MS, Walka z wykluczeniem a komercyjne oprogramowanie czy Miasta, gminy, powiaty i “vendor lock-in” serwis PPP IT poddawał w wątpliwość, czy udostępnianie komputerów z komercyjnym oprogramowaniem (chodziło głównie o MS Windows) jest skuteczną strategią przeciwdziałania wykluczeniu cyfrowemu. Tym większą zagadką jest, jaka idea przyświeca władzom Niepołomic w przetargu Urzędu Miasta i Gminy Niepołomice pt. Dostęp do internetu szansą na lepszy start w przyszłość Przedmiotem zamówienia (realizowanego ze środków unijnych) jest m. in. dostawa i zainstalowanie komputerów w 100 gospodarstwach domowych i podłączenie ich do szerokopasmowego, bezprzewodowego internetu.
W szczegółowym opisie przedmiotu zamówienia (załącznik do SIWZ) czytamy:
Wymagane minimalne podstawowe parametry oraz warunki równoważności stawiane zamawianym komputerom:
a)Ma to być komputer w obudowie mini, (…)
l)Musi współpracować z systemem operacyjnym Mac OS X Snow Leopard
m)Musi być dostarczony z zainstalowanym standardowym oprogramowaniem odpowiednim dla systemu operacyjnego. (wytłuszczenie – red.)
Wiadomo, jakiej firmy komputery – jak to zgrabnie ujęto w punkcie l) – współpracują z systemem operacyjnym Mac OS X Snow Leopard. Mało tego, jeżeli wejdziemy na stronę producenta owych komputerów, z łatwością dowiemy się, że oferuje on obecnie sprzęt, którego parametry dokładnie zgadzają się z wymienionymi w specyfikacji: jest tam procesor Core2Duo 2,4GHz, pamięć RAM rozszerzalna do 8 GB, cztery porty USB itd. Powiedzmy wprost: specyfikacja zamówienia wygląda tak, jakby była żywcem przepisana z prospektu reklamowego komputera Mac Mini, i dla niepoznaki uzupełniona sformułowaniami typu “na przykład” lub “co najmniej”.
Ogłoszono więc przetarg, w którym Zamawiający, podając wymagania techniczne, wskazuje jeden konkretny produkt – zarówno sprzęt, jak i oprogramowanie! Jest to sprzeczne z ustawą Prawo zamówień publicznych, która zakazuje zarówno wskazywania konkretnych produktów, jak i ograniczania konkurencji.
Jednak o wiele istotniejsza jest inna kwestia. Orientacyjna cena Maca Mini o podanych parametrach oscyluje wokół 3 tys. zł. Jest to o wiele, wiele więcej, niż kosztuje komputer PC o porównywalnej wydajności. Jaki cel przyświecał osobom odpowiedzialnym za ten projekt, gdy postanowiły zafundować tak drogie komputery rodzinom, które nie stać na zakup zwykłego “blaszaka” i opłacenie dostępu do internetu? Jeżeli gmina dysponuje funduszami na walkę z wykluczeniem, to czy nie lepiej byłoby przeznaczyć je na zakup większej ilości komputerów lub szkolenia dla ich użytkowników?
Pamiętajmy też, że Beneficjenci Ostateczni projektu, kiedy po upływie okresu dzierżawy zwrócą eleganckie mini-cacuszka firmy Apple, będą musieli zakupić sobie komputery i oprogramowanie już we własnym zakresie. Pewnie pójdą po kolejne generacje Mini Maca, gdyż w ramach projektu e-Inclusion nauczą się obsługiwać taki właśnie sprzęt. Ciekawe, ilu z nich będzie na niego stać?…
Na podstawie serwisu PPP IT, prowadzonego przez Fundację Wolnego i Otwartego Oprogramowania w ramach projektu pt. “Prawidłowe i transparentne przetargi publiczne na narzędzia informatyczne”. Projekt jest realizowany przy wsparciu udzielonym przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz budżetu Rzeczypospolitej Polskiej w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych.
