O powszechnej praktyce zawierania umów w trybie „z wolnej ręki” przez urzędy administracji publicznej pisaliśmy już na łamach OSnews.pl (Z wolnej ręki – „z przyczyn technicznych o obiektywnym charakterze”). Dziś przypominamy ten temat, gdyż zjawisko związania się urzędów z jednym oferentem jest nagminne.
Oto kolejne ogłoszenia o umowach zawartych przez urzędy publiczne w trybie “z wolnej ręki”. Stosując ten tryb, urzędy uzasadniają to faktem, iż tylko jeden wykonawca jest w stanie świadczyć daną usługę. Wynika to jednak nie z “przyczyn obiektywnych”, lecz z faktu, iż urzędy te wcześniej dobrowolnie skazały się na długofalową współpracę z jednym tylko dostawcą.
Oto kilka przykładów: 1 lipca 2010 r. Urząd Miejski we Włocławku ogłosił zamiar zawarcia umowy na Świadczenie usługi asysty technicznej i konserwacji oprogramowania użytkowego Zintegrowanego Systemu Wspomagania Zarządzania Miastem – System OTAGO. Przedmiotem zamówienia jest aktualizacja programów wynikająca ze zmiany przepisów prawnych oraz pomoc telefoniczna i doradztwo w sprawie używania programów. Podobne ogłoszenie opublikowała – również 1 lipca 2010 – Gmina Miejska Głogów. Przedmiotem zamówienia jest Dostawa licencji elektronicznego obiegu dokumentów w ramach projektu pn E Głogów – rozwój usług elektronicznych na rzecz mieszkańców Gminy Miejskiej Głogów współfinansowanego przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013. Priorytet II Rozwój społeczeństwa informacyjnego na Dolnym Śląsku. Działanie 2.2 Rozwój usług elektronicznych. 2 lipca 2010 Miasto Kalisz poinformowało o zamiarze zawarcia umowy, której przedmiotem będzie Aktualizacja i rozbudowa funkcjonalności Systemu Obiegu Dokumentów DDM9000. Zamówienie obejmuje m.in. aktualizację Systemu Obiegu Dokumentów do najnowszej wersji wraz z przeniesieniem danych i konfiguracji, dostosowanie systemu do aktualnie obowiązujących przepisów, integrację systemu z platformą ePUAP, serwerem pocztowym i Biuletynem Informacji Publicznej oraz zwiększenie liczby posiadanych licencji.
Zamawiający powołują się na art. 67 ust.1 pkt.1 lit. a i b ustawy Prawo zamówień publicznych, które brzmią:
Art. 67. (Przesłanki zastosowania trybu)
1. Zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki, jeżeli zachodzi co najmniej jedna z następujących okoliczności:
1) dostawy, usługi lub roboty budowlane mogą być świadczone tylko przez jednego wykonawcę: a) z przyczyn technicznych o obiektywnym charakterze, b) z przyczyn związanych z ochroną praw wyłącznych, wynikających z odrębnych przepisów (…)
W uzasadnieniach wyboru trybu “z wolnej ręki” czytamy za każdym razem, że wykonawca, z którym zawierana jest umowa, jest jedynym podmiotem uprawnionym (w związku z posiadanymi prawami autorskimi) do modyfikacji oprogramowania, co stanowi – jak dodają niektórzy Zamawiający – obiektywną przyczynę techniczną, dla której przedłużona będzie umowa z danym wykonawcą. Szerzej o tych przetargach – w serwisie PPP IT.
O negatywnych aspektach sytuacji, gdy urząd publiczny skazany jest na korzystanie z usług jednego podmiotu nie tylko przy utrzymaniu już istniejącej infrastruktury informatycznej, ale też przy jej rozbudowie (co przecież jest nieuniknione) pisaliśmy już na łamach PPP IT, temat ten pojawił się także w OSnews.
Dlaczego tak wiele urzędów wciąż woli tkwić w vendor lock-in, zamiast zapewnić sobie większą możliwość wyboru usługodawców? Może byliby tańsi, może lepsi? – tego nikt nie sprawdza w sytuacji, gdy usługodawca może być tylko jeden. Rzecz jasna, “z przyczyn technicznych o obiektywnym charakterze”.
Znalezione w serwisie PPP IT. Jest on prowadzony w ramach projektu Fundacji Wolnego i Otwartego Oprogramowania pt. “Prawidłowe i transparentne przetargi publiczne na narzędzia informatyczne”. Projekt jest realizowany przy wsparciu udzielonym przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz budżetu Rzeczypospolitej Polskiej w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych.
