Deweloperzy Debiana wydali kolejną wersję swojego systemu operacyjnego, oznaczoną numerem 6.0 oraz nazwą kodową „Squeeze”.
Najnowsza edycja Debiana ukazała się po blisko dwóch latach nieustannej pracy. Jest ona szczególna: po raz pierwszy w stabilnym wydaniu dostępne jest oficjalnie jądro systemu inne niż Linux — dwie architektury, kfreebsd-i386 oraz kfreebsd-amd64, używają jądra FreeBSD z zestawem narzędzi GNU. Oprócz powyższych, Squeeze zawiera dziewięć wersji z jądrem Linux dla różnych architektur sprzętowych: 32-bitowych PC (i386), 64-bitowych PC (amd64), procesorów Motorola/IBM PowerPC (powerpc), Sun/Oracle SPARC (sparc), MIPS big-endian (mips), MIPS little-endian (mipsel), Intel Itanium (ia64), IBM S/390 (s390) oraz ARM EABI (armel). System zgodny jest z standardami FHS w wersji 2.3 oraz LSB w wersji 3.2.
Rys.1. Debian 6.0 Squeeze – Uniwersalny system operacyjny
Motto Debiana brzmi „Uniwersalny system operacyjny”. Zgodnie z nim, idealnie nadaje się on dla wszelkiego rodzaju instalacji — począwszy od komputerów biurkowych, poprzez laptopy i netbooki, serwery oraz klastry, po różnego rodzaju urządzenia przenośne i wbudowane. Instalator systemu zaprojektowany został aby sprostać oczekiwaniom najróżniejszych użytkowników — posiada kilka trybów o różnym stopniu zaawansowania (od zupełnie automatycznego, po zaawansowany, podczas którego można dostroić niemal każdy aspekt systemu).
W Debianie 6.0 Squeeze wprowadzono dwie adaptacje na jądro FreeBSD z aplikacjami użytkownika GNU: Debian GNU/kFreeBSD dla 32-bitowych (kfreebsd-i386) oraz 64-bitowych PC (kfreebsd-amd64). Te porty są pierwszymi w historii Debiana wersjami systemu z innym niż Linux jądrem. Jakkolwiek zostały wydane jako stabilne, oznaczone są jako technical preview. Należy spodziewać się, iż te wersje Debiana będą mniej dojrzałe niż ich linuksowe odpowiedniki. Jakkolwiek obsługa typowego dla serwerów oprogramowania jest solidna i łączy zalety linuksowych wersji Debiana z unikalnymi cechami znanymi ze świata BSD, część zaawansowanych funkcji typowych dla systemów biurkowych nadal nie jest osiągalna.
Zmiana dosięgnęła również jądro Linux — w najnowszym wydaniu przeniesiono cały niewolny firmware do sekcji non-free repozytorium. Dzięki temu użytkownicy mogą nieinstalować elementów jądra pozbawionych kodu źródłowego, jeśli jednak je potrzebują — nadal mają możliwość doinstalowania ich. Firmware wymagany podczas instalacji może zostać łatwo dodany, dostępne są też nieoficjalne obrazy CD zawierające już niewolne elementy jądra. Więcej informacji dostępnych jest na stronie poświęconej firmware’owi na wiki Projektu.
Oprócz dwóch jąder, Debian 6.0 zawiera popularne środowiska graficzne — m.in. KDE, GNOME, Xfce, LXDE, Fluxbox— oraz różnorakie aplikacje serwerowe. Łącznie w Squeeze znajduje się około 36 000 pakietów binarnych (zbudowanych z blisko 15 000 źródłowych). Wśród nich wymienić należy:
- jądra systemu:
- Linux 2.6.32
- FreeBSD 8.1
- środowiska graficzne i menedżery okien:
- KDE 4.4.5
- GNOME 2.30
- Xfce 4.6
- LXDE 0.5.0
- GNUstep 7.6
- Fluxbox 1.1.1
- Openbox 3.4.11.1
- dwm 5.8.2
- oprogramowanie serwerowe:
- bazy danych:
- MySQL 5.1.49
- PostgreSQL 8.4.6
- serwery HTTP:
- Apache 2.2.16
- Lighttpd 1.4.28
- Cherokee 1.0.8
- Nginx 0.7.67
- serwery FTP:
- proftpd 1.3.3a
- vsftpd 2.3.2
- Samba 3.5.6
- bazy danych:
- oprogramowanie biurkowe:
- OpenOffice.org 3.2.1
- X.org 7.5
- przeglądarki WWW:
- Iceweasel (Firefox) 3.5.16
- Chromium 6.0.472.63
- Konqueror 4.4.5
- Midori 0.2.4
- komunikatory:
- Gajim 0.13.4
- Kadu 0.6.5.4.ds1
- Psi 0.14
- Pidgin 2.7.3
- odtwarzacze:
- MPlayer 1.0~rc3
- VLC 1.1.3
- SMPlayer 0.6.9
- Xine 0.99.6
- Amarok 2.3.1
- Audacious 2.3
- Qmmp 0.4.1
- inne:
- GCC 4.4.5
- Python 2.6.6, 2.5.5 oraz 3.1.3
- Perl 5.10.1
- PHP 5.3.3
- OpenJDK 6b18
- Asterisk 1.6.2.9
- Nagios 3.2.3
- Xen 4.0.1
- Tomcat 6.0.18
Ponad 10 000 pakietów pojawiło się po raz pierwszy w stabilnym wydaniu Debiana. Wśród nich znaleźć można przeglądarkę Chromium, pakiet programów do monitorowania Icinga, znany z Ubuntu program do zarządzania pakietami Centrum Oprogramowania, menedżer sieci wicd, program do wirtualizacji lxc oraz oprogramowanie do klastrów corosync.
Wśród ważniejszych zmian w nowym wydaniu należy wymienić wprowadzenie modelu uruchamiania systemu opartego na zależnościach, który uczynił proces rozruchu szybszym i solidniejszym, dzięki równoległemu wykonywaniu skryptów startowych i właściwemu śledzeniu ich wzajemnych zależności. Ponadto dzięki zastosowaniu hybrydowych obrazów ISO ułatwiono instalację z napędów USB.
Instalację Debiana można przeprowadzić z różnych nośników — płyt Blu-ray, DVD, CD, dysków USB oraz przez sieć. Domyślnym środowiskiem graficznym jest GNOME, znajduje się ono na pierwszej płycie CD. Inne środowiska — KDE oraz Xfce i LXDE — dostępne są na dwóch alternatywnych pierwszych obrazach CD. Wybrane środowisko graficzne można też wskazać w menu instalatora. Ponownie dostępne są wersje obrazów dla wielu architektur, dzięki którym można z jednej płyty zainstalować Debiana na różnych architekturach sprzętowych. Obrazy instalacyjne można pobrać poprzez BitTorrent (zalecana metoda), Jigdo oraz HTTP. Odnośniki znajdują się na stronie www.debian.org/releases/squeeze/debian-installer/.
Proces instalacji Debiana GNU/Linux został usprawniony, m.in. uproszczono wybór języka i ustawień klawiatury, partycjonowanie LVM, RAID oraz szyfrowanych woluminów. Dodano obsługę systemów plików ext4 i Btrfs oraz — na architekturach kFreeBSD — ZFS. Instalator przetłumaczony został na 70 języków, w tym polski.
Rys.2. Instalator Debiana 6.0 Squeeze jest całkowicie spolonizowany
Dodatkowo dla linuksowej wersji Debiana przygotowane zostały specjalne obrazy CD, USB oraz netboot, które pozwalają na uruchomienie systemu bez instalacji na dysk, tzw. obrazy live. Na początek dostępne są tylko dla architektur amd64 oraz i386. Z obrazów live można również uruchomić instalator Debiana GNU/Linux.
Aktualizacja do Debiana GNU/Linux 6.0 z poprzedniego wydania (5.0 Lenny) w większości konfiguracji działa bezproblemowo przy użyciu narzędzia apt-get oraz — do pewnego stopnia — aptitude. Jak zwykle wydanie Linuksowe może zostać uaktualnione bezboleśnie, bez wymuszonego przestoju, jednakże Deweloperzy stanowczo zachęcają do przeczytania Uwag do wydania oraz Podręcznika instalacyjnego, gdzie wypunktowane są możliwe problemy oraz zawarte są szczegółowe instrukcje odnośnie instalacji i aktualizacji. Uwagi do wydania będą udoskonalane i tłumaczone na dodatkowe języki również po wydaniu.
W najnowszym wydaniu dostępna jest większa pula wyspecjalizowanych dystrybucji Debiana (Debian Pure Blends, dawniej Custom Debian Distributions). Do:
dołączają:
Razem z wydaniem nowej wersji wprowadzono nowy wygląd stron Projektu — strony głównej, wiki, list dyskusyjnych, planety oraz strony z informacjami o pakietach.
Przypominamy ponadto, że zgodnie z polityką Projektu, w rok po wydaniu Debiana 6.0 zakończone zostanie wsparcie bezpieczeństwa dla wydania 5.0 Lenny. Do tego czasu użytkownicy powinni zaktualizować swoje instalacje.
